Wonen in Haarlem

“De Heiliglanden” maakt deel uit van het historisch centrum van Haarlem en staat vooral bekend om de vele hofjes en binnentuinen, waaronder de “Brakeboertuin”, een verstopte binnentuin met speeltoestel en zandbak, de Egelantiertuin” en het “Vrouwe- en Antonie Gasthuys”.

In de buurt bevinden zich o.a. het bekende Frans Hals Museum en de winkelstraat de Grote Houtstraat. Vanuit de Heiliglanden is het slechts een paar minuutjes lopen naar het bruisende deel van het centrum van Haarlem.

Het Ramplaankwartier dankt haar naam aan de regentenfamilie Ramp, die in de tweede helft van de 15de eeuw eigenaar werd van het huis Rolland en de grond daaromheen.

Deze familie bekleedde sinds de Middeleeuwen een belangrijke rol in de stad Haarlem, als burgemeester of hoge ambtenaar.

Na de opkomst van het protestantisme werd het geslacht uitgesloten van verdere deelname aan de stadsregering omdat de familie het rooms-katholieke geloof trouw bleef. Hierdoor werd de enige bron van inkomsten grond, maar met grondbezit alleen kon men het niet redden. De schulden die gemaakt werden, moesten door verkopingen van grond afgelost worden, waardoor de inkomsten nog meer daalden. In 1738 stierf het geslacht Ramp uit.

De stinkende emmer

Aan de rand van de buurt vind je een gezellig café/restaurant. Dit restaurant heet “Het wapen van Kennemerland” maar staat ook bekend als café “De stinkende emmer”.

Sinds de vroege middeleeuwen liepen de Zandvoortse vissersvrouwen met hun emmers gevuld met vis door de duinen over het Visserspad naar Haarlem. Toen Elswout tot een landgoed was geworden hadden zij daar lange tijd “recht van Overpad”. Dat scheelde enkele kilometers omlopen.

De vis werd op de Haarlemse vismarkt verkocht. Hierna keerden de vrouwen huiswaarts. Voordat zij aan de lange tocht door de duinen richting Zandvoort begonnen rustten zij vaak eerst wat uit in een uitspanning aan de rand van landgoed Elswout.

De lege visemmers werden dan voor de deur van de uitspanning gezet en verspreidden daar een “verrukkelijk bouqet” van dooie vis…

Lopend naar school, zelf een boodschap doen voor je moeder en lekker kunnen buitenspelen in het vele groen in de omgeving of in de speeltuin.

Ietwat verscholen is Speeltuin Uk te vinden aan een zijstraat van de Rollandslaan. De speeltuin wordt ’s middags geopend door de beheerder voor de kinderen uit de buurt om te spelen.

De BSO en peuterspeelzaal bevinden zich ook bij deze speeltuin. Basisschool De Beatrixschool bevindt zich op loopafstand.

Het Ramplaankwartier, omringd door natuur

Op loop-/!etsafstand van het Ramplaankwartier vind je Landgoed Elswout

Landgoed Elswout dateert uit de 17de eeuw. Aanvankelijk was het landgoed aangelegd in een strakke Franse stijl. Dankzij de grote cultuurhistorische waarde is Elswout een Rijksmonument geworden.

Een heerlijke omgeving voor een wandeling!

Het Ramplaankwartier ligt in het Westelijk Tuinbouwgebied, de ‘Tuin van Haarlem’

Het gebied is ongeveer 90 hectare groot. Er wordt al meer dan vierhonderd jaar bollen, bloemen of groenten gekweekt.

De Vijfhoek wordt tegenwoordig ook wel ‘de Jordaan van Haarlem’ genoemd.

Vroeger was deze nu zo populaire buurt een stuk minder geliefd; in de 14de eeuw werd door de gemeente Haarlem een stuk grond gekocht, de Vijfhoek. Deze aanschaf was bedoeld voor de vestiging van vervuilende bedrijven zoals leerlooierijen, bierbrouwerijen, weverijen en blekerijen. Ook dames van lichte zeden vonden hier een plek en er werden arbeiderswoningen gerealiseerd. Doordat er niet aan stadsplanning gedaan werd, ontstond een wirwar van nauwe, pittoreske straatjes, steegjes, gangetjes en hofjes.

Thuis in de Vijfhoek

Juist dit maakt de Vijfhoek nu zo pittoresk. De buurt is gelegen tussen de Stadsschouwburg en de Botermarkt en grenst direct aan de bekende winkelstraten van Haarlem. Er worden in de buurt veel gezellige activiteiten georganiseerd, zoals het Huiskamerfestival, Koken bij de kerk en zingen op het Nieuwe Kerksplein met Kerst.

De wijk Bosch & Vaart, sinds het begin van de 20e eeuw gelegen tussen de Leidsevaart en de Haarlemmerhout, is een voorbeeld van een herondekte wijk. Het was één van de eerste commerciële projectontwikkelingen. Voor de Tweede Wereldoorlog vond vooral de gegoede burgerij onderdak in de qua architectuur zo verschillende herenhuizen. Vrijwel alle stijlen die rond 1900 in Nederland in zwang zijn, komen in deze wijk voor. Historicisme, eclectisme, maar ook Art Nouveau en de Amsterdamse School. Dus ‘speklagen’ net zo goed als trap- en tuitgevels, rondboognissen, reliëfs en ander beeldhouwwerk. Zelfs een typisch Zwitsers chalet is hier te vinden, evenals huizen in Engelse landhuisstijl.

Thuis in Bosch en Vaart

De wijk had het moeilijk in de jaren zestig en begin zeventig van de vorige eeuw, toen slechts weinigen in staat waren dit soort huizen te onderhouden. Dat veranderde in de loop van de jaren zeventig toen jonge mensen, die niet tegen een potje klussen opzagen, de wijk begonnen te ontdekken. De wijk kreeg de naam ook sociaal opmerkelijk plezierig te zijn, in belangrijke mate het gevolg van een bloeiend cultureel en – mede daardoor – rijk sociaal leven: de jaarlijkse Cultuurlijn, Kerstzingen, Koninginnedag. sportevenementen. Dat bevordert merkbaar de samenhang in en de populariteit van de wijk. Wat de laatste jaren weer leidde tot een toevloed van jonge gezinnen, vaak uit steden als Amsterdam. Zij weten het sociale aspect, het rustige, groene karakter van de wijk en de plezierige ruime, karakteristieke huizen op waarde te schatten.

Ook qua ligging behoort deze wijk tot een van de meest geliefde buurten van Haarlem. Je woont hier rustig maar fietst toch binnen 5 minuten naar het centrum van Haarlem. En ook de natuur ligt binnen handbereik; aan de oostzijde wordt de buurt begrensd door de Haarlemmerhout, het oudste stadsbos van Nederland.

De buurt Zijlweg-West grenst in het noorden en westen aan Overveen.

Er wonen voornamelijk jongvolwassenen en alleenstaanden .

Deze wijk is erg gunstig gelegen, dichtbij het centrum van Haarlem, maar eveneens dichtbij de duinen van Overveen. Er zijn voldoende voorzieningen, zoals winkels en ontspanningsmogelijkheden in de omgeving.

De voormalige gemeente Schoten heeft een boeiende voorgeschiedenis in de zeven heerlijkheden waaruit zij is ontstaan. Die voorgeschiedenis gaat
tot 12 eeuwen terug. De zeven heerlijkheden (Zuid Akendam, Hoogerwoerd, Schoterbos, Zaanen, Schoten, Schotervlieland en Noord Akendam) beslaan het gebied tussen Velserbroek en de oude Haarlemse bolwerken. Een Heerlijkheid is een grondgebied dat door de graven van Holland beleend werd (bruikleen) aan lagere adel(heer). Zo ontstond de naam Heerlijkheid.

Schoten is de oude Heerlijkheid waarin de drie buurten Dietsveld, Vogelbuurt en Vondelkwartier lagen. Schoten was op het kruispunt van de Jan Gijzenvaart en de Rijksstraatweg (toen nog de Schoterweg) gelegen. De exacte grenzen van de heerlijkheden zijn niet precies te bepalen aangezien voor de beschrijving van de grenzen vaak landschappelijke herkenningspunten gebruikt werden als molens en huizen, die echter door de vele nieuwbouw reeds lang zijn verdwenen.

Door de toenemende industrialisatie van Haarlem, het grondgebrek aldaar en de gunstige grondprijs in Schoten groeide het dorp tussen 1900 en 1940 uit tot het noordelijk stadsdeel van Haarlem. Tot 1927 gebeurde dit als zelfstandige gemeente, daarna als onderdeel van Haarlem.

Na de annexatie van Schoten werd het uitbreidingsplan fasegewijs vergroot en sterk gewijzigd uitgevoerd.

Het overgrote deel van de drie buurten is gebouwd tussen 1935 en 1955. De uitbreidingen aan de oostzijde dienden rekening te houden met de zogenaamde ‘Verboden Kring’ ten westen van de verdedigingslinie van het fort bezuiden Spaarndam (onderdeel van de Stelling van Amsterdam). De zogenaamde Kringenwet (1853) verbood permanente bebouwing binnen het schootsveld van de linie. De gebogen lijn van de Vondelweg is de grens van de buitenste verboden kring.

Hekslootpolder

Daarachter ligt tegenwoordig het prachtige natuurgebied de Hekslootpolder.
Fietsend door de Hekslootpolder kom je uiteindelijk bij de Westbroekplas uit. Hier kan je heerlijk zwemmen. Op het strand staan speeltoestellen voor kinderen en aan het strand vind je de horecavoorziening Villa Westend.

Thuis in Schoten

Vlak bij de natuur dus, ligt deze fijne wijk. Maar ook alle denkbare uitvalswegen en openbaar vervoer zijn binnen een mum van tijd bereikbaar. De wijk kent veel voorzieningen, zoals het winkelcentrum Marsmanplein, een locatie van het Kennemergasthuis, openbare basisscholen, waaronder De Dolfijn en de rooms-katholieke basisschool Sint Bavo en veel sport- en recreatievoorzieningen (waaronder speeltuinvereniging De Trekpleister).

De wijk is ruim voorzien van openbaar groen wat het geheel een vriendelijke uitstraling geeft.

Dat het een kinderrijke buurt is getuige het riante aanbod aan kinderdagverblijven en basisscholen. Ook op het gebied van sport is er van alles te doen in de wijk. Hockey, tennis, padel, voor ieder wat wils.

De Oude Amsterdamse buurt in stadsdeel Oost is een relatief kleine, dichtbebouwde buurt. Er wonen ca. 2.600 mensen, vooral jongvolwassenen (20 tot 44 jaar). De originele gebouwen in de buurt zijn uit eind 19e, begin 20e eeuw. Door stadsvernieuwing en herstel van funderingen heeft de buurt veel nieuwe woningen.

Thuis in de Oude Amsterdamse buurt

Het is een gezellige wijk met goede voorzieningen. Er zijn scholen, winkels, speeltuintjes en een wijkcentrum. De uitvalswegen zijn goed bereikbaar. Langs de rand van de woonbuurt loopt in het noorden de Amsterdamsevaart, een belangrijke weg van en naar Amsterdam. Langs het westen loopt de Prins Bernhardlaan, eveneens een belangrijke verkeersader. In het zuidoosten ligt het Reinaldapark.

De Amsterdamse Poort

De Amsterdamse Poort is de enige nog overgebleven stadspoort van Haarlem, oorspronkelijk de Spaarnwouderpoort genoemd. De stadspoort werd waarschijnlijk gebouwd aan het einde van de veertiende eeuw of het begin van de vijftiende eeuw en heeft haar naam te danken aan haar standplaats: de poort markeert het eindpunt van de route van Amsterdam naar Haarlem.

De Transvaalbuurt in stadsdeel Noord is een relatief dichtbevolkte buurt met ca. 5.500 inwoners. In geen enkele andere buurt in Haarlem bestaat de bevolking voor zo’n groot deel uit jongvolwassenen (20 tot 44 jaar). Er wonen in de Transvaalbuurt in verhouding weinig 65-plussers.

De meeste woningen in de Transvaalbuurt stammen uit de eerste 20 jaar van de vorige eeuw. Het percentage eengezinswoningen ligt iets boven het stedelijk gemiddelde. De buurt heeft veel boven- en benedenwoningen.

In het zuiden van de buurt ligt het Nelson Mandelapark.

Deze wijk is gunstig gelegen, dicht bij uitvalswegen en bij het station en het centrum van Haarlem.

Winkelcentrum Cronjé

Winkelcentrum Cronjé – gelegen in Haarlem Noord vlak achter het Haarlemse station – wordt de langste winkelstraat van Nederland genoemd. Verdeeld over de Generaal Cronjéstraat, Julianapark en Soendaplein vinden bezoekers hier een keur
aan winkels en horecagelegenheden. Van kleine specialisten tot grote landelijke namen. Een heerlijke straat om te shoppen en/of bij één van de vele horecabedrijven op het terras plaats te nemen. Zelfs met regenachtig weer loop je hier lekker droog onder de luifels.

De Koninginnebuurt ligt midden in het stadsdeel Zuid-West. De buurt grenst aan het centrum van Haarlem en aan de Haarlemmerhout, het bekende stadsbos.

Er wonen relatief veel kinderen in de basisschoolleeftijd en ook veel oudere jeugd. De huizen zijn vaak groot en statig. De buurt behoort tot de buurten met de duurste woningen; de gemiddelde woningwaarde is bijna 2 keer zo hoog als in overig Haarlem.

Historie Koninginnebuurt
De Koninginnebuurt is grotendeels ontstaan op de grens van de 19de en 20ste eeuw. Haarlem werd rijker en de gegoede burgerij wilde ruimer wonen. De nabijheid van de Haarlemmerhout en een ondergrond van zand en de duinen zorgden ervoor dat men nieuwe huizen wilde laten bouwen aan de zuidkant van de Binnenstad. De aanwezige tuinderijen en bollenkwekers werden opgeslokt.

De straten werden volgens een ruim plan aangelegd en volop voorzien van groen.
Voor de naamgeving werd voor de belangrijke straten het vorstenhuis gebruikt, terwijl daarnaast een aantal historische namen ook in gebruik bleef.

Voor de verbindingen zorgde naast de eigen koets ook de paardentram, later zelfs een elektrische tram, die vanaf de Wilhelminastraat langs de gehele Koninginneweg slingerde om te eindigen bij de Hout. In de Tempeliersstraat kon men de tram naar Amsterdam nemen.

Een klein deel van de buurt is ouder. Sommige huizen langs de Wagenweg dateren al uit de 18de / 19de eeuw, toen sommige zeer rijke Haarlemmers zich al langs deze grafelijke weg vestigden.

De Haarlemmerhout
Haarlemmers hebben het altijd over ‘De Hout’ als ze het stadsbos aan de zuidkant van hun stad bedoelen. De Haarlemmerhout bestaat uit verschillende onderdelen.

De Kleine Hout is een stadspark met een kinderboerderij en een pannenkoekenhuis. De Grote Hout is het echte stadsbos. Dan is er nog de Eindenhout. Daarin ligt, naast natuurgebied het Vogelbos, Paviljoen Welgelegen. Dit landhuis heeft interessante bewoners gehad als Lodewijk Napoleon en Prinses Wilhelmina van Pruisen. Tegenwoordig is Paviljoen Welgelegen het provinciehuis van Noord-Holland.

De Haarlemmerhout is het oudste groene Rijksmonument van Nederland. Als bos bestaat het al sinds het begin van onze jaartelling. Het hoorde bij het Holtland, een groot bosgebied dat zich uitstrekte tot aan het Haagsche Bos. Het gebied werd populair in de Gouden Eeuw toen rijke handelaren uit Amsterdam rust zochten in de natuur. Zij lieten buitenplaatsen bouwen in het bos bij Haarlem. Het parkgedeelte is rond 1830 aangelegd in Engelse landschapsstijl.

Er zijn honderden monumentale bomen te vinden in de Haarlemmerhout.

Het park trekt ook mensen van buiten Haarlem. Vooral op 5 mei, dan wordt het jaarlijkse Bevrijdingspop gehouden. Ook het Haarlemmerhoutfestival is populair.

.